هنرهای رزمی ترکیبی یا ام ام ای (MMA) یکی از پرطرفدارترین و پرهیجانترین ورزشهای رزمی جهان است که در آن مبارزان از تکنیکهای مختلف رزمی استفاده میکنند. این ورزش با ترکیب سبکهای مختلف از جمله بوکس، کشتی، جوجیتسو برزیلی، موی تای، و کیک بوکسینگ، به یک ورزش جامع و پویا تبدیل شده است. برای اطمینان از ایمنی و عدالت در مسابقات، قوانین و مقررات دقیقی برای MMA تعیین شده است. در این مقاله به بررسی جامع قوانین MMA پرداخته و جنبههای مختلف این ورزش را تحلیل میکنیم.
تاریخچه قوانین MMA
تکامل قوانین
MMA در ابتدا با نامهای دیگری مانند Vale Tudo در برزیل و Shooto در ژاپن شناخته میشد. این ورزشها با قوانین محدودی برگزار میشدند و ایمنی مبارزان به شدت در خطر بود. با ایجاد سازمان UFC در ایالات متحده در اوایل دهه ۱۹۹۰، نیاز به تدوین قوانین دقیقتر و استانداردهای ایمنی بیشتر احساس شد. این قوانین به تدریج تکامل یافتند و سازمانهای مختلف مانند UFC، Bellator و ONE Championship هر کدام قوانین خاص خود را توسعه دادند.
کمیسیونهای ورزشی
کمیسیونهای ورزشی در ایالات متحده و سایر کشورها نقش مهمی در تنظیم و نظارت بر مسابقات MMA دارند. این کمیسیونها قوانین و مقررات مربوط به ایمنی مبارزان، نحوه برگزاری مسابقات و رفتارهای حرفهای را تدوین و اجرا میکنند. یکی از مهمترین کمیسیونها، کمیسیون ورزشی نوادا (NSAC) است که نقش مهمی در تدوین و اصلاح قوانین MMA داشته است.
قوانین اصلی MMA
ساختار مبارزات
راندها و زمانبندی
مسابقات MMA معمولاً شامل سه یا پنج راند هستند. راندهای معمولی در مسابقات حرفهای پنج دقیقه طول میکشند و بین هر راند یک دقیقه استراحت وجود دارد. مسابقات قهرمانی و مبارزات اصلی معمولاً پنج راندی هستند، در حالی که مبارزات مقدماتی و معمولی سه راندی هستند.
وزنکشی
یکی از قوانین مهم MMA، تقسیمبندی مبارزان به دستههای وزنی مختلف است. وزنکشی مبارزان معمولاً یک روز قبل از مسابقه انجام میشود. برخی از دستههای وزنی متداول عبارتند از:
وزن سبکوزن (Lightweight): تا ۷۰ کیلوگرم
وزن میانوزن (Middleweight): تا ۸۴ کیلوگرم
وزن سنگینوزن (Heavyweight): تا ۱۲۰ کیلوگرم
لباس و تجهیزات
مبارزان MMA باید از لباس و تجهیزات خاصی استفاده کنند که توسط کمیسیونهای ورزشی تأیید شده است. این شامل شورتهای مخصوص مبارزه، دستکشهای مخصوص MMA و محافظ دهان است. استفاده از محافظ ساق و پا و محافظ لگن نیز در برخی مسابقات الزامی است.
قوانین فنی مبارزه
ضربات مجاز و غیرمجاز
در MMA، برخی از ضربات مجاز و برخی دیگر غیرمجاز هستند. این قوانین برای حفظ ایمنی مبارزان و اطمینان از عدالت در مسابقات تدوین شدهاند. ضربات مجاز شامل ضربات مشت، لگد، زانو و آرنج به بدن و سر حریف هستند. ضربات غیرمجاز عبارتند از:
ضربه به پشت سر: ضربات مستقیم به پشت سر ممنوع است.
ضربه به ستون فقرات: ضربات به ناحیه ستون فقرات ممنوع است.
ضربه به چشم: هرگونه ضربه به چشم یا تلاش برای آسیب رساندن به چشم حریف ممنوع است.
ضربه به ناحیه تناسلی: ضربات به ناحیه تناسلی ممنوع است.
تکنیکهای گلاویزی
MMA شامل تکنیکهای گلاویزی مانند کشتی و جوجیتسو برزیلی است. برخی از تکنیکهای گلاویزی مجاز و برخی دیگر غیرمجاز هستند. تکنیکهای مجاز شامل قفلهای مشترک، جودو پرتابیها و گرفتنهای مختلف است. تکنیکهای غیرمجاز عبارتند از:
انداختن حریف بر روی سر یا گردن: پرتابهای خطرناک که منجر به آسیب جدی به سر یا گردن حریف میشود ممنوع است.
گرفتن به گلو: هرگونه تلاش برای فشار آوردن به گلو یا خفه کردن حریف با دست یا بازو ممنوع است.
داوری و نحوه امتیازدهی
نقش داور
داور نقش حیاتی در حفظ ایمنی و اجرای قوانین در مسابقات MMA دارد. وظایف اصلی داور عبارتند از:
مراقبت از ایمنی مبارزان: اطمینان حاصل کردن از این که هیچ یک از مبارزان در خطر جدی قرار ندارند.
اجرای قوانین: بررسی و اجرای قوانین مسابقه و مطمئن شدن از رعایت آنها توسط مبارزان.
قطع مسابقه در مواقع لازم: قطع مسابقه در صورت لزوم برای جلوگیری از آسیبهای جدی به مبارزان.
سیستم امتیازدهی
سیستم امتیازدهی در MMA بر اساس سیستم ده-نه (۱۰-۹) است که در بوکس نیز استفاده میشود. هر راند به صورت جداگانه امتیازدهی میشود و داوران امتیازات خود را بر اساس عملکرد مبارزان در طول راند اختصاص میدهند. امتیازات بر اساس معیارهای زیر داده میشود:
تعداد و دقت ضربات: تعداد و دقت ضربات موفق به بدن و سر حریف.
کنترل و تسلط: توانایی مبارز در کنترل و تسلط بر حریف در موقعیتهای گلاویزی و زمینگیر کردن.
تلاش برای پایان دادن به مسابقه: تلاش مبارز برای پایان دادن به مسابقه با ضربات نهایی یا تسلیم کردن حریف.
شرایط برد و باخت
برد با ناکاوت (KO)
ناکاوت زمانی اتفاق میافتد که یکی از مبارزان به دلیل ضربه مستقیم به سر یا بدن از هوش برود و نتواند به مبارزه ادامه دهد. در این حالت، داور مسابقه را متوقف کرده و مبارز دیگر به عنوان برنده اعلام میشود.
برد با تسلیم (Submission)
تسلیم زمانی اتفاق میافتد که یکی از مبارزان با اعمال فشار یا قفل مشترک، حریف خود را وادار به تسلیم کند. مبارز تسلیم شده معمولاً با ضربه زدن به زمین یا بدن حریف یا اعلام لفظی تسلیم خود را نشان میدهد.
برد با امتیاز (Decision)
اگر هیچیک از مبارزان نتوانند حریف خود را ناکاوت یا تسلیم کنند، برنده بر اساس امتیازات داده شده توسط داوران اعلام میشود. سه داور امتیازات خود را بر اساس سیستم ده-نه اختصاص میدهند و مبارزی که امتیازات بیشتری داشته باشد به عنوان برنده اعلام میشود.
برد با قطع مسابقه توسط پزشک (Doctor Stoppage)
اگر پزشک رسمی مسابقه تشخیص دهد که یکی از مبارزان به دلیل آسیبدیدگی جدی نمیتواند به مبارزه ادامه دهد، داور مسابقه را متوقف کرده و مبارز دیگر به عنوان برنده اعلام میشود.
برد با قطع مسابقه توسط داور (Referee Stoppage)
داور ممکن است به دلایل مختلف مسابقه را متوقف کند، مانند عدم توانایی مبارز در دفاع از خود، آسیبدیدگی جدی یا عدم تمایل مبارز به ادامه مبارزه. در این صورت، مبارز دیگر به عنوان برنده اعلام میشود.
مقررات ایمنی
معاینات پزشکی
قبل از هر مسابقه، مبارزان باید تحت معاینات پزشکی قرار گیرند تا از سلامت و آمادگی جسمانی آنها اطمینان حاصل شود. پزشکان رسمی مسابقات مسئول بررسی سلامت مبارزان و صدور مجوز برای شرکت در مسابقه هستند. همچنین پس از هر مسابقه، مبارزان باید مجدداً معاینه شوند تا آسیبهای احتمالی شناسایی و درمان شوند.
محافظت از مبارزان
قوانین MMA برای حفاظت از سلامت و ایمنی مبارزان تدوین شدهاند. برخی از این قوانین عبارتند از:
استفاده از محافظ دهان و دندان: استفاده از محافظ دهان و دندان برای جلوگیری از آسیب به دندانها و لثهها الزامی است.
استفاده از دستکشهای مخصوص: استفاده از دستکشهای مخصوص MMA برای محافظت از دستان و کاهش خطر آسیب به حریف الزامی است.
استفاده از محافظ ساق و پا: در برخی مسابقات، استفاده از محافظ ساق و پا برای کاهش خطر آسیب به پاها الزامی است.
مربیان و تیمهای پشتیبانی
مربیان و تیمهای پشتیبانی نقش مهمی در آمادهسازی و حمایت از مبارزان دارند. آنها مسئول آموزش تکنیکها، تنظیم برنامههای تمرینی و ارائه مشاورههای لازم به مبارزان هستند. همچنین در طول مسابقه، مربیان میتوانند در صورت لزوم با پرتاب حوله به داخل رینگ، مسابقه را متوقف کنند تا از آسیبهای جدی به مبارزان جلوگیری کنند.
تفاوت قوانین در سازمانهای مختلف
قوانین UFC
سازمان UFC یکی از معتبرترین و بزرگترین سازمانهای MMA در جهان است. قوانین UFC به طور گستردهای در مسابقات حرفهای استفاده میشود و شامل موارد زیر است:
ضربات آرنج مجاز: ضربات آرنج به بدن و سر حریف مجاز است، اما ضربات ۱۲ تا ۶ (مستقیم به پایین) ممنوع است.
تکنیکهای گلاویزی: تمامی تکنیکهای گلاویزی مجاز هستند، به جز فشار به گلو یا چشم حریف.
ضربات پا به سر مبارز زمینگیر شده: ضربات پا به سر مبارزی که روی زمین افتاده است ممنوع است.
قوانین Bellator
سازمان Bellator نیز یکی از سازمانهای معتبر MMA است که قوانین مشابهی با UFC دارد. با این حال، برخی تفاوتهای جزئی در قوانین این سازمان وجود دارد:
ضربات آرنج ۱۲ تا ۶: مانند UFC، ضربات آرنج ۱۲ تا ۶ ممنوع است.
مبارزات قهرمانی پنج راندی: تمامی مبارزات قهرمانی Bellator پنج راندی هستند.
قوانین وزنکشی: مبارزان باید در دستههای وزنی مشخصی که توسط Bellator تعیین شده است شرکت کنند.
قوانین ONE Championship
سازمان ONE Championship یکی دیگر از سازمانهای بزرگ MMA است که برخی تفاوتهای قابل توجهی با قوانین UFC و Bellator دارد:
ضربات پا به سر مبارز زمینگیر شده: در ONE Championship، ضربات پا به سر مبارزی که روی زمین افتاده است مجاز است.
وزنکشی متفاوت: ONE Championship از یک سیستم وزنکشی متفاوت استفاده میکند که در آن مبارزان باید چند روز قبل از مسابقه وزنکشی کنند و به طور مستمر تحت نظارت باشند تا از کاهش وزن سریع و ناسالم جلوگیری شود.
جمعبندی
قوانین MMA به طور گستردهای برای اطمینان از ایمنی، عدالت و هیجان مسابقات تدوین شدهاند. این قوانین شامل موارد مختلفی از جمله ساختار مبارزات، ضربات مجاز و غیرمجاز، تکنیکهای گلاویزی، داوری و امتیازدهی، شرایط برد و باخت، مقررات ایمنی و تفاوتهای قوانین در سازمانهای مختلف میشود. با رعایت این قوانین، مبارزان میتوانند در یک محیط امن و منصفانه به رقابت بپردازند و تماشاگران نیز از یک مسابقه هیجانانگیز و عادلانه لذت ببرند.







